Drogi ósmoklasisto! Na pewno często zadajesz sobie pytanie: jak dobrze wybrać szkołę, zawód? Masz wiele wątpliwości, pytań, obaw. Ciągle słyszysz: jaką szkołę wybrałeś ? Gdzie składasz dokumenty? Czy wiesz co chcesz w życiu robić?
Te pytania czasem Cię denerwują, ale również przypominają, że decyzja jest nieunikniona. Wiem, że podejmowanie decyzji o dalszej edukacji jest trudne, od zawsze sprawiało kłopoty, nawet wiele lat temu, kiedy świat był uporządkowany, a zmiany dokonywały się powoli. A cóż dopiero dzisiaj, gdy świat tak szybko się zmienia? Dlatego tyle masz wątpliwości.
Co wobec tego należy wziąć pod uwagę, by decyzja była optymalna?
Pierwszy krok to: POZNANIE SIEBIE.
Poznaj swoje:
ZAINTERESOWANIA
Każdy z nas posiada zainteresowania, chociaż nie zawsze potrafimy je nazwać. Większość dorosłych zadowolonych ze swojej pracy mówi, że są szczęśliwi, ponieważ otrzymują pieniądze za to, co uwielbiają robić. Warto, żebyś przyjrzał się swoim zainteresowaniom, bo może uda Ci się znaleźć to „coś”, co będziesz lubił robić i uczynisz z tego sposób na życie.
UZDOLNIENIA
Na pewno posiadasz swoje obserwacje, że jedni muszą włożyć wiele trudu, żeby otrzymać szóstkę i nie zawsze to się im udaje, a inni mają najlepszą ocenę bez wysiłku. Ale na innym przedmiocie może być odwrotnie!
Zdolności stanowią te różnice między ludźmi, które decydują o niejednakowych rezultatach w uczeniu się i działaniu przy jednakowej motywacji i uprzednim przygotowywaniu się. A ty jakie masz uzdolnienia, np. matematyczne, językowe, plastyczne, muzyczne, sportowe, interpersonalne … lub inne?
UMIEJĘTNOŚCI
Odpowiedz sobie na pytanie, co umiesz robić najlepiej? Może umiesz nawiązywać szybko kontakty z innymi, doradzać innym, gotować, obsługiwać urządzenia techniczne, a komputer nie ma przed Tobą tajemnic? Jeżeli niewiele możesz dać odpowiedzi, nie szkodzi. Pomyśl, jakimi umiejętnościami jesteś zainteresowany, co chciałbyś umieć robić.
WARTOŚCI
Co cenisz w życiu? Wartości to ważny drogowskaz na drodze Twoich wyborów, w kształtowaniu postaw. Jeśli np. dla Ciebie wartością jest pomaganie innym, warto wybrać zawód, w którym można tę wartość realizować. Nie powinno się wybierać zawodu pozostającego w sprzeczności z preferowanymi wartościami.
TEMPERAMENT
Widzisz wokół siebie ludzi różnie reagujących na to samo zdarzenie. Jedni są bardzo spokojni, inni emocjonalni. Jedni potrafią długo wykonywań monotonne zajęcie, inni szybko okazują zniecierpliwienie i zniechęcenie. Na pewno znasz osoby niezwykle towarzyskie, ale też takie które preferują samotność i własne towarzystwo. Różnice w reagowaniu na te same bodźce związane są właśnie z temperamentem. Do jakiej grupy osób Ty należysz?
CECHY CHARAKTERU
W przypadku cech charakteru możemy wymienić nasze mocne i słabe strony. Jedni są uprzejmi, mili, pogodni, a inni obojętni, nieopanowani. Również w podejściu do obowiązków niektóre osoby są systematyczne, odpowiedzialne, dokładne i sumienne, podczas gdy inne są leniwe, beztroskie. Powinny więc wykonywać inne prace. A ty jaki jesteś?
STAN ZDROWIA
Jeżeli jesteś pod opieką lekarza specjalisty, to zapytaj go czy nie ma przeciwwskazań do wykonywania zawodu, o którym marzysz? Zawód, który Ciebie interesuje, nie może być w kolizji ze stanem zdrowia.
Drugi krok to: POZNANIE ZAWODÓW
Poszukaj informacji o zawodach, jakie Cię interesują – na czym polegają czynności zawodowe, jakie trzeba mieć kwalifikacje do ich wykonywania, w jakich miejscach pracy można ten zawód wykonywać, jakie są możliwości awansu i zatrudnienia.
Trzeci krok to: POZNANIE ŚCIEŻEK KSZTAŁCENIA
Jeżeli znajdziesz zawód, który chciałbyś wykonywać dowiedz się jak i gdzie możesz się tego zawodu nauczyć. Zdobądź informacje o typach szkół, kryteriach i warunkach przyjęć, przebiegu kształcenia, kwalifikacjach absolwenta, możliwości kontynuowania nauki.
Powinieneś również posiadać informacje o RYNKU PRACY, o trendach, jakie na nim panują, wskaźnikach bezrobocia i zatrudnienia, zawodach przyszłości.
Aby być pewnym właściwego wyboru, zarówno uczeń, jak i rodzice mogą skorzystać w PORADNI ze specjalistycznej porady i pomocy w tym zakresie. Pamiętaj jednak, że ostateczną decyzję musisz podjąć sam.
Opracowała: mgr Grażyna Paterek psycholog, doradca zawodowy
